'De gevolgen van de coronacrisis gaan lang aanhouden'
|
Met de tweede NOW-regeling heeft het Nederlandse bedrijfsleven opnieuw een financiële injectie van de overheid gekregen, gericht op het behoud van werk. Ed Berendsen, senior kennisadviseur bij UWV, volgt nauwgezet de gevolgen van de economische lockdown voor de aanvraag van uitkeringen.
Ed Berendsen probeert deze maanden met prognoses, analyses en ramingen 'licht te brengen in de duisternis van de coronacrisis'. Dat valt bepaald niet mee, zegt hij. 'De cijfers zijn vaak de volgende dag alweer achterhaald.'
De personele bezetting van UWV, vertelt Berendsen was afgestemd op een stabiel niveau in een tijd van hoogconjunctuur. Nu draait UWV echter overuren. 'Niet alleen de crisis zelf is ongekend – ook de inspanningen waarmee de overheid met noodregelingen poogt zoveel mogelijk banen te behouden zijn dat.'
Berendsen volgt deze maanden de effecten die de economische lockdown heeft op het beroep dat mensen op de WW en andere uitkeringen doen. 'Sinds maart stijgt het aantal lopende WW‑uitkeringen – in april waren het er in totaal 292.100 WW‑uitkeringen, 17% meer dan de maand ervoor. En voor het eerst sinds september 2016 neemt het aantal WW‑uitkeringen vergeleken met een jaar eerder eveneens toe.'
Met de eerste NOW-regeling, die eind mei afliep, poogde de overheid met een miljardensubsidie de instortende bedrijvigheid en werkgelegenheid te stutten. 'Per 5 juni hadden ruim 148.300 bedrijven een beroep op deze regeling gedaan, een derde van alle bedrijven met personeel. Dankzij deze bijdrage in de loonkosten konden veel werknemers hun baan behouden.'
De tweede NOW-regeling (NOW 2.0), die 1 juni is ingegaan, is op hoofdlijnen een voortzetting, met dit verschil dat het pakket 4 maanden geldt. Ook is afgesproken dat bij grote ontslagaanvragen (20 werknemers of meer) vakbonden moeten worden betrokken. Laten bedrijven dat na, dan kunnen zij 5% worden gekort op het totale subsidiebedrag.
Voor UWV is de vraag: wat gaat dit betekenen voor het aantal ontslagaanvragen?' In maart liet het Centraal Planbureau (CPB) 4 scenario’s op de coronacrisis los, van donkergrijs tot inktzwart. Berendsen sluit niet uit dat ook het somberste draaiboek van het CPB bewaarheid wordt. Scenario IV voorspelt een 1,5 jaar durende recessie, mede aangewakkerd door problemen in de buitenlandse financiële sector. Met een oplopende werkloosheid tot 9,4%. 'Dat kan in 2021 resulteren in 1 miljoen aanvragen voor een WW‑uitkering. Half juni verschijnt een nieuwe raming, waarin het CPB naar verwachting uitgaat van scenario III. Daarna gaan ook wij weer rekenen.'
Welk economisch perspectief het CPB ook schetst, Berendsen gaat ervan uit dat de gevolgen van de coronacrisis langer aanhouden dan dit jaar. 'Ik verwacht voor de WW 3 golven. Bij de eerste golf in maart/april ging de economie op slot. Dat zorgde ervoor dat er in april meer dan 74.000 nieuwe WW‑uitkeringen bij kwamen. Ter vergelijking, gemiddeld waren er in 2019 ruim 27.000 nieuwe uitkeringen per maand. In april was het niveau dus bijna 3 keer zo hoog. De piek in april kwam deels omdat de regels voor de NOW aanvankelijk nog niet bekend waren, met name de boete op ontslag. Vanaf het moment dat de regels duidelijk waren, daalde het aantal WW‑aanvragen weer. Het aantal aanvragen blijft echter duidelijk hoger dan dat het was voor corona.'
'We gaan de komende maanden echter naar een tweede golf van WW‑aanvragen. Bedrijven moeten rekening houden met minder consumentenbestedingen en met de 1,5‑metermaatschappij. Zolang mensen onzeker zijn over de gezondheidssituatie zullen zij minder uitgaan en de hand op de knip houden. Geen lange vakantie, nieuwe auto of een andere grote uitgave. Daardoor gaan ondernemers hun bezetting aanpassen. Ze moeten ook beslissen of hun onderneming nog kan bestaan in deze omgeving, ondanks de ondersteuning door de overheid. Deze tweede golf zullen we vermoedelijk in de periode juli‑oktober zien.'
'Daarna verwacht ik een derde golf. De economie verslechtert doordat bestedingen en investeringen achterblijven. In Nederland zijn we bovendien sterk afhankelijk van het buitenland. Onze exportlanden zitten in dezelfde situatie. Ook dat gaat ons raken. Zolang er geen werkzaam medicijn of vaccin is, zal de economie beperkingen kennen.' |
|
|
|
|
|
|
|
|
|