|
UWV Kennisnieuwsbrief |
|
Overheid zoekt personeel voor realiseren van maatschappelijke opgaven
|
Het aantal banen bij de overheid is de afgelopen jaren sterk gegroeid. De vraag naar personeel is en blijft echter groot. In het derde kwartaal van 2022 stonden er 23.000 vacatures open. ‘Lukt het niet om voldoende personeel aan te trekken, dan komt de uitvoering van overheidstaken en daaraan gekoppelde maatschappelijke opgaven – zoals die voor de energietransitie – onder druk te staan’, zegt Stef Molleman, arbeidsmarktadviseur bij UWV en auteur van de onlangs verschenen publicatie Ontwikkeling werk binnen de overheid.
In 3 jaar tijd is het aantal banen bij de overheid met 50.000 gegroeid tot een totaal van 570.000 in juni 2022, een groei van 9%. Het betreft vooral banen waarvoor minimaal een hbo-opleiding is vereist, licht Molleman toe. ‘Vergeleken met andere sectoren is het aandeel hogeropgeleiden bij de overheid erg groot. 6 op de 10 ambtenaren heeft minimaal hbo-niveau, in alle andere sectoren is dat gemiddeld ongeveer 4 op de 10. Maar dat wil niet zeggen,’ benadrukt hij, ‘dat er nauwelijks vraag is naar mbo’ers, integendeel. Kijk maar op het gebied van veiligheid. Bij Defensie, om maar een voorbeeld te noemen, is de komende jaren zeker ruimte voor nieuwe instroom op mbo-niveau. Ook de vraag naar medewerkers bij penitentiaire inrichtingen is groot, zoals er ook veel vraag is naar handhavers bij gemeenten en naar politieagenten. Hier liggen dus volop kansen voor werkzoekenden.’
Banengroei in coronatijd
Een deel van de forse groei van het aantal overheidsbanen is gerelateerd aan de coronacrisis, vervolgt Molleman. ‘De overheid was tijdens deze crisis een van de weinige sectoren waarin het aantal banen toenam. Zo steeg het aantal boa’s sterk doordat er meer toezicht nodig was vanwege de coronamaatregelen en bracht de opkomst van het thuiswerken extra werk met zich mee voor ICT’ers. En ook voor de uitvoering van de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) waren extra mensen nodig.’
Maatschappelijke opgaven en vergrijzing
Maar ook los van de – al dan niet tijdelijke – coronagerelateerde banen blijft de vraag naar overheidspersoneel onverminderd hoog. Dat heeft te maken met de grote opgaven waarvoor de overheid zich gesteld ziet, zoals de energietransitie en woningbouw. ‘En vergeet vooral de vergrijzing niet’, zegt Molleman. ‘Bij de overheid werken relatief veel 55-plussers die opgevolgd moeten worden omdat ze de komende jaren met pensioen gaan. Daardoor zijn er bij de overheid veel extra nieuwe medewerkers nodig.’
Meer taken en complexer werk
Uit de publicatie Ontwikkeling werk binnen de overheid blijkt dat de toename van het aantal banen bij allerlei samenwerkingsverbanden tussen provincies, gemeenten en waterschappen – ook wel gemeenschappelijke regelingen genoemd – met 30% het hoogst was, gevolgd door de Rijksoverheid met 19% en gemeenten en waterschappen, beide met 12%. De rechterlijke macht en de politie sluiten met respectievelijk 6% en 4% de rij, met daarbij de aantekening dat de sectoren onderwijs en zorg buiten het onderzoek zijn gelaten. Molleman: ‘Na 2016 is de overheid weer gaan groeien, na jaren van krimp. Er kwamen taken bij en tegelijk werd het werk ook door verdergaande digitalisering en automatisering complexer. Ongeveer 10% van alle ICT’ers is werkzaam bij de overheid en die zijn hard nodig. Denk alleen al aan het toegenomen belang van cyberveiligheid en data-analyse. Diezelfde digitalisering en automatisering zorgden tegelijk voor een afname van het aantal administratieve en boekhoudkundige medewerkers bij de overheid.’
Klimaatbanen
Daarnaast groeit niet alleen bij onder meer bouw-, installatie- en energiebedrijven, maar ook bij de overheid de vraag naar zogeheten klimaatbanen. Want voor de energietransitie is niet alleen technisch geschoold personeel nodig, maar ook werknemers als juristen, beleidsadviseurs, projectleiders, bouwkundigen en planologen. ‘En de toenemende omvang van de overheid betekent meer werk voor hr-adviseurs en recruiters, deels om nieuw personeel te werven, deels voor loopbaanbegeleiding en duurzame inzetbaarheid’, vult Molleman aan.
Kijk naar skills en vaardigheden
Met de huidige krapte op de arbeidsmarkt zal het voor de overheid nog een hele klus zijn om voldoende personeel aan te trekken, verwacht hij. ‘De overheid en het bedrijfsleven vissen voor verschillende schaarse beroepen in dezelfde personeelsvijver. Een ICT’er, een jurist, een controller, een inkoper of een projectleider is voor beide interessant. Het goede nieuws voor de overheid is dat steeds meer jongeren de sector weten te vinden. Het is vervolgens zaak om ze vast te houden, want in een krappe arbeidsmarkt is een overstap zo gemaakt. Dat kan bijvoorbeeld door ze goede opleidingsmogelijkheden en een aantrekkelijks carrièreperspectief te bieden.’ Bij de werving van nieuwe medewerkers zou de overheid er verstandig aan doen om meer te kijken naar skills en vaardigheden dan naar opgedane werkervaring in een overheidsfunctie, zegt Molleman. ‘De overheid zal zich breed moeten oriënteren op de arbeidsmarkt, want lukt het niet om de huidige en toekomstige vacatures vervuld te krijgen dan komen overheidstaken en grote maatschappelijke opgaven, zoals onder meer de energietransitie en de bouwopgave, onder druk te staan.’ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|