Eind mei bracht UWV de arbeidsmarktprognoses uit met voorspellingen over vraag en aanbod op de arbeidsmarkt in 2019 en 2020. Beloven kunnen we het niet, maar we durven wel de verwachting uit te spreken dat er in 2019 en 2020 bij elkaar opgeteld 309.000 banen bijkomen. De arbeidsmarkt blijft nog een tijdje krap, maar waarschijnlijk is het hoogtepunt wel bereikt. Voorspellen we daarmee iets goeds of juist niet?

Het Een krappe arbeidsmarkt biedt kansen voor mensen die nog op zoek zijn naar (meer) werk. Dat zien we ook terug in de cijfers uit andere publicaties van UWV. In de eerste helft van 2018 waren bijna zeven op de tien personen uiterlijk een maand na beëindiging van de WW-uitkering weer aan het werk. Dit aandeel is toegenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Opvallend is dat de grootste toename zit bij mensen tussen 50 en 60 jaar. Ook zien we dat een kleiner deel dan in de voorgaande jaren na de WW een bijstandsuitkering ontvangt. Ook Wajongers kwamen in 2018 makkelijker aan de slag en wisten hun werk vaker te behouden. Het lijkt er dus op dat steeds meer groepen profiteren van de huidige krapte op de arbeidsmarkt. Dat vergt wel inspanningen en ondersteuning. Zo krijgen bijvoorbeeld bijna zes van de tien Wajongers die werken bij een reguliere werkgever ondersteuning in de vorm van loondispensatie en/of een jobcoach.

Voor de werkgevers betekent de krapte op de arbeidsmarkt een uitdaging. Zij gaven eerder in een enquête aan dat bijna de helft van hun vacatures moeilijk te vervullen is. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vindt ongeveer een kwart van de werkgevers dat het tekort aan arbeidskrachten hen belemmert in hun bedrijfsvoering. Het personeelstekort kan van invloed zijn op de productie en daarmee op de banengroei en uiteindelijke zelfs op de economische groei. Werkgevers gaan vaak meer of anders werven als ze hun vacatures moeilijk kunnen vervullen, maar dat lijkt minder soelaas te bieden. Werkgevers kunnen wellicht anders kijken naar de eisen die ze stellen, de voorwaarden die ze bieden en naar de mogelijkheden om met behulp van scholing of training een verschil tussen gevraagde vaardigheden en het aanbod te overbruggen. Want ondanks de huidige krappe arbeidsmarkt zijn er nog steeds veel mensen die nog geen baan gevonden hebben of die meer uren zouden willen werken. UWV heeft in de zomer van 2018 diverse mogelijke praktijkoplossingen van en voor werkgevers op een rijtje gezet.

Er komen meer banen bij, maar het tempo waarmee het aantal banen toeneemt vertraagt. De Nederlandse economie zal in 2019 en 2020 veel minder hard groeien dan in de afgelopen jaren. De onzekerheden rond de Brexit en de handelsconflicten van de Verenigde Staten spelen hierbij een grote rol. Dat wil niet zeggen dat er alweer een volgende crisis voor de deur staat. Maar na een periode van hoogconjunctuur komt er altijd weer een tijd waarin het economisch wat minder gaat. Het is alleen bijzonder lastig te voorspellen wanneer en in welke mate. De rekenmeesters van het Centraal Planbureau zeggen daarover: ‘Een hoogconjunctuur overlijdt niet aan ouderdom, maar heeft ook niet het eeuwige leven.’

We verwachten dat 2019 en 2020 best spannende jaren kunnen worden voor de arbeidsmarkt, maar we beloven niks.

Katinka van Brakel, juni 2019

Katinka van Brakel Senior Arbeidsmarktadviseur UWV Twitter: @KvBrakel