UWV Kennisnieuwsbrief

Portretfoto van Michel Peters en Wouter van Dam (UWV): met quote ‘Kijk bij een functie ook welke skills ervoor nodig zijn’

Inzicht in skills met CompetentNL

Skills boven beroepen, dat is het idee achter de skillsontologie CompetentNL, die UWV samen met partners ontwikkelt. Deze gemeenschappelijke taal voor de beschrijving van beroepen en skills gaat straks helpen om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar te laten aansluiten, verwachten UWV’ers Michel Peters en Wouter van Dam. Want als je weet welke skills er nodig zijn voor de uitoefening van een beroep, kan je zoeken naar mensen die over die skills beschikken. En wanneer er geen perfecte match is, kan je zien wat er nodig is om ontbrekende skills via om- of bijscholing alsnog te ontwikkelen.

De skillsontologie CompetentNL is eigenlijk een ontplofte taxonomie, zegt projectmanager Michel Peters. ‘Een taxonomie is een hiërarchische lijst. In een ontologie worden verschillende taxonomieën aan elkaar gekoppeld en worden de relaties tussen die lijsten en items allemaal benoemd.’ In CompetentNL worden beroepen gekoppeld aan skills. Senior arbeidsmarktadviseur Wouter van Dam, verantwoordelijk voor het arbeidsmarktinformatieportaal en skillsdashboard: ‘Skills zijn in onze definitie alle persoonlijke sociale vaardigheden – de zogeheten soft skills – én alles wat je moet kunnen (vaardigheden), weten (kennis) en doen (taken) om een beroep uit te oefenen, ofwel de hard skills.’ ‘De ideale match op de arbeidsmarkt komt vaak niet tot stand, omdat werkgevers en werkzoekenden vooral kijken naar scholing en werkervaring’, legt Peters uit. ‘Maar je kunt voor de invulling van een vacature ook kijken welke gedrags- en vakvaardigheden nodig zijn om de functie te vervullen. En dan blijkt zo’n functie ook te passen bij meer of andere mensen dan je oorspronkelijk voor ogen had, die mogelijk beter bij je bedrijf passen en dus ook langer blijven.’

Techniek én menselijke inbreng
CompetentNL is een project waarin UWV nauw samenwerkt met meerdere partners. Een van de doelstellingen is om skills te koppelen aan de kwalificatiestructuur voor beroepsonderwijs. Met Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) wordt nu onderzocht hoe zo’n koppeling kan worden gerealiseerd voor mbo-opleidingen. De ontologie wordt verrijkt en actueel gehouden met behulp van een hybride kunstmatige-intelligentietechniek, een samenspel van techniek en menselijke inbreng. Op het gebied van techniek en artificial intelligence (AI) wordt samengewerkt met het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en TNO. Ook het Centraal Planbureau (CPB) denkt mee over de toepassing van AI-techniek. ‘Het CPB kan daarnaast op termijn hopelijk trendinzichten leveren die voorspellen welke skills in de toekomst belangrijk zijn’, aldus Peters. De ambitie is om CompetentNL op termijn via services die andere systemen en software een directe ingang bieden, gratis beschikbaar te stellen voor toepassingen door alle geïnteresseerde publieke en private organisaties in Nederland. Dan kan CompetentNL werkgevers, werkenden, werkzoekenden en bemiddelaars helpen een vacature of profiel op basis van skills op te stellen. Het wordt ook mogelijk een gericht scholingsadvies op te stellen voor om- en bijscholing op skillsniveau.

Basisversie eind 2021
Rond het einde van het jaar zal een basisversie van CompetentNL testklaar zijn. Daarin zijn ongeveer 800 beroepen beschreven op basis van soft skills en taken. 2022 zal gebruikt worden om deze basisversie met gebruikers te evalueren. ‘We bieden geen kant-en-klare versie aan, omdat we de wensen en inzichten die ontstaan bij gebruik van deze basisversie willen meenemen in de versie die we uiteindelijk publiek beschikbaar zullen stellen’, aldus Van Dam. ‘De ontwikkeling van de basisversie is dus nog volop gaande, maar het concept van de basisversie dat er nu ligt, levert al inzichten op die van nut kunnen zijn voor arbeidsmarktprofessionals. Welke taken en skills horen bij kansrijke en minder kansrijke beroepen, bijvoorbeeld. En welke beroepen vereisen dezelfde skills, waardoor je relatief gemakkelijk kunt overstappen van een minder kansrijk naar een kansrijk beroep.’

Eerste skillsdashboard in augustus
Omdat corona de arbeidsmarkt behoorlijk heeft opgeschud, hebben de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) aan UWV en SBB gevraagd om zo snel mogelijk informatie beschikbaar te maken over beroepen en skills voor een eerste selectie van kansrijke en minder kansrijke beroepen. Vooruitlopend op de basisversie van CompetentNL verschijnt dan ook in augustus een eerste versie van een skillsdashboard voor arbeidsmarktprofessionals. Peters: ‘Dit dashboard biedt zicht op klein deel van de basisversie. De ontologie is als het ware een bak met data, het dashboard – een website – brengt die data in beeld. Je kunt erop zien welke skills horen bij de geselecteerde kansrijke en minder kansrijke beroepen. Zo zie je ook welke skills iemand uit een minder kansrijk beroep kan aanboren om de overstap te maken naar een kansrijk beroep.’ Het dashboard zal steeds verder worden uitgebreid op basis van de feedback van gebruikers. Bovendien kunnen volgend jaar mbo-kwalificaties van SBB aan het dashboard worden toegevoegd. Het dashboard is publiek toegankelijk. Ook werkzoekenden kunnen er dus straks een kijkje nemen, maar het dashboard is niet voor hen bedoeld, benadrukt Van Dam: ‘Het dashboard geeft inzicht, maar voldoet nu niet aan de behoefte van werkzoekenden die ook direct inzicht willen hebben in mogelijke vacatures. Daar is het nu nog te vroeg voor.’

Balans
De grootste uitdaging bij de bouw van CompetentNL is de hoeveelheid data en bronnen die nodig is om te komen tot een compleet skillsbeeld op allerlei niveaus. Van Dam: ‘Het lastigst is om de goede balans te vinden tussen grove en fijnmazige beschrijvingen. Hoe ver moet je gaan? Moet je bij een bakkersfunctie opnemen dat iemand een oven moet kunnen bedienen? Voor een arbeidsmarktprofessional is dat zo logisch dat je dat niet hoeft te beschrijven. Maar een systeem herkent geen logica die je er niet in gestopt hebt. En het verifiëren en nalopen van informatie kost enorm veel tijd.’ Het actueel houden is dan ook een uitdaging op zich. Peters: ‘Zeker als je er rekening mee houdt dat gebruikers straks ook nog eens allerlei aanvullende wensen zullen hebben. Gelukkig kan AI-techniek ons daarbij ondersteunen.’
De basisversie die eind 2021 gereedkomt is, zoals gezegd, nog zeker geen definitieve en publiek beschikbare versie. ‘Maar het dashboard dat in augustus live gaat biedt wel al een eerste inkijkje in CompetentNL. Dat is dus best spannend’, zegt Peters. ‘Maar we zijn niet bang voor kritiek. Sterker nog: we nodigen iedereen uit om er straks iets van te vinden. Want met de feedback van gebruikers en samenwerkingspartners kan het systeem in de toekomst alleen maar beter worden.’